|
деган гапнинг маъноси Арафотдан Муздалифага қараб тушиш эканини кўрсатади, таржиҳ қилади.
б) (ثُمَّ )нинг бироз тин олиш билан бўладиган тартибни ифодалаши, ундан кейинги ишнинг ундан олдинги ишдан кейин юз бериши ҳақидаги гап тўғри гап. Лекин бу сўз фақат шу маънонигина англатади, дейиш хато. У бундан бошқа маъноларда ҳам қўлланади. Масалан, ундан кейинги иш ундан олдинги ишдан олдин содир бўлиши маъносини ҳам англатади. Лекин унинг бундай маъноси араб тилида жуда кам ишлатилади. Араблар, бугунги қилган ишим ўзимга ёқди, кейин кечаги қилган ишим ундан ҳам ёқимлироқ эди, деб қўйишади. Мана шу ерда бугунги ишга кечаги иш атф қилиняпти (уюшиб келяпти). Аслида тартиб бўйича бугунги иш кечаги ишдан кейинда туради. Ҳолбуки, ўша машҳур маънога кўра, кейинги иш олдинги ишдан бироз тин олганидан кейин юз бериши керак эди. Шунга кўра, бу сўзни бошқа маънода қўллаш учун қарина керак бўлади. Бу қўлловдан мақсад асосий эътибор қайси ишга қаратилиши кераклигини кўрсатиш эди. Чунки фасиҳ араб тилида тартибни бузиш ҳолати муайян бир мақсад учун юз беради, шунчаки бемақсад, ўзидан-ўзи юз бермайди.
Арабларнинг юқоридаги гапини яхшилаб ўрганадиган бўлсак, сўнгра сўзидан кейинги ишнинг ундан олдинги ишдан олдин юз берганига далолат қилувчи қарина кеча сўзининг сўнгра сўзидан кейин, бугун сўзининг эса сўнгра сўзидан олдин очиқ ишлатилаётгани экани маълум бўлади.
Бу гапдан кўзланган мақсад бугунги ишнинг қийматини кечаги ишнинг қийматидан пастроққа қўйиш бўляпти. Гапнинг зоҳирий маъносида кечаги иш мадҳ этиляпти. Моҳият эътибори билан эса бугунги иш қораланяпти. Яъни, бугунги иш кечаги ишдан яхшироқ бўлиш ўрнига, ёмонроқ бўляпти, олдинга кетиш ўрнига орқага кетяпти.
Ояти каримадаги қарина Бухорий ва Муслим ривоятидаги сабаби нузулдир.
Кўзланган мақсад эса Қурайшнинг Муздалифада туриши, Арафотга бормаслиги каби одатларини бекор қилишдир. Гўё Аллоҳ Таоло ўтган оятда уларнинг Арафотдан Муздалифага тушиб келишларини айтганидан кейин бу оятда яна шу мавзуга қайтиб, Қурайшга ҳам бошқа одамлар каби Арафотдан Муздалифага тушиб келиш фарз эканини билдиряпти.
@ @ @
160-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208